Plannen voor Scheveningen-Dorp
Scheveningen
- Dorp,
Voorstudie discussienota Scheveningen - Kust, december 2008 |
|
De Historie van
Scheveningen Dorp |
|
De SCHEVENINGSEWEG
In de 17e eeuw lag Den Haag direct achter de duinen en het dorp Schveningen was
ver weg.
Vanuit Scheveningen moesten de visvrouwen , met met vis gevulde manden duinheuevel
op en duinheuvel af, over zandpaden naar Den Haag lopen om hun waren te verkopen.
Ook voor Haagse burgers was het een moeizame tocht door de duinen, naar het Scheveningse
strand.
In 1653 tekende de dichter-diplomaat Constantijn Huijgens het ontwerp voor een 'Steen-wegh',
vanaf de Valbrug in de buurt van het Binnenhof, tot een het strand. Een afstand van
3370 meter. De kosten van de aanleg van de weg zou gedekt kunnen worden door tolheffing.
16 juli 1663 werd door de Staten van Holland en de Burgemeesteren en Regeerders van
Den Haag octrooi verleend voor de aanleg van een straatweg van de Noordvalbrug in
Den Haag tot aan de kerk in Scheveningen.
1 mei 1664 werd met de aanleg van de steen-wegh begonnen en 5 december 1665 werd
de Scheveningseweg geopend. Alleen het laatste traject van de weg van het begin van
het dorp tot aan de kerk werd niet verhard.
Constantijn Huijgens schatte de kosten in 1664 op 23.000 caroli guldens.
De werkelijke kosten waren 62.000 caroli guldens, ofwel een overschrijding van 2,7
maal de geraamde kosten, ofwel 170%.
Om de kosten te dekken werd de Scheveningseweg een tolweg. Het oude tolhuis staat
nog tegenover het Vredespaleis. |
|
|
De breedte van buitenkant dijk tot
buitenkant dijk was 18 roeden ofwel ongeveer 66 meter breed.
De klinkerweg was 2 roeden breed ofwel 7,36 meter.
Links en rechts was een dijk van 2 meter hoog gemaakt en beplant met doornstruiken
om het zand tegen te houden en de mensen te dwingen over de weg te lopen. Aan beide
zijden van de weg werden bomen geplant.
Tot 1665 leefden veel konijnen in de duinen, maar omdat de konijnen de jonge planten
opvraten langs de Scheveningseweg, werden in 1664/1665 alle konijnen in Scheveningen
uitgeroeid.
Daaraan hebben de de Scheveningse Bosjes, en Zorgvliet als groene erfenis overgehouden.
De visvrouwen konden nu sneller hun verse vis in Den Haag verkopen en de Hagenaars
gingen steeds meer gebruik maken van de verbeterde infrastructuur. Rond 1700 werden
de scheveningse vissers bedreigd door piraten, die hun vis wilden stelen. Vanaf het
einde van de Keizerstraat vuurden kanonnen op de schepen van de piraten en dat hoorden
de burgers tot in Den Haag. Nieuwsgierig geworden snelden ze dan naar Scheveningen.
Soms spoelde een walvis aan op het strand en dan gingen de nieuwsgierige Hagenaars
kijken naar dit wonder. In de loop der jaren werd het zelfs mode om in de kerk van
Scheveningen te trouwen.
Langs de weg werden veel uitspaningen gebouwd, waar de reiziger kon verpozen.
Na aanleg van de klinkerweg klaagden de visvrouwen uit Scheveningen, dat hun schoenzolen
sneller sleten.
Bron:
HOOFDSTUK
XXI. DE OUDE SCHEVENINSCHE WEG.
Uit:
GESCHIEDENIS van SCHEVENINGEN
door J.C. Vermaas,
Uitgeverij J.J. Couvreur, Den Haag, 1926
Haagse el = 69,4 cm
Amsterdamse roede = 3,68 meter |
|
|
Gezicht op de oude kerk in Scheveningen
en een paar huizen aan de Keizerstraat. Op het strand rijtuigen, een paard en wagen,
een bomschuit en mensen, oa bij een visafslag.
Tekening van P.C. la Fargue |
|
|
De Keizerstraat gezien vanaf het
strand in 1815; links de Oude Kerk; rechts de Armenbrug, het Kalhuis en het Heerenlogement. |
|
|
Het Kalhuis bij het strand te Scheveningen
in 1850 voor de Keizerstraat; vissers en hun familie staan op de uitkijk. Afdruk
van een houtgravure van E. de R naar W.M. Ulffert |
|
|
Keizerstraat 1860 |
|
|
Keizerstraat 1960 |
|
Kijk naar een filmpje op YouTube
over 'Oud Scheveningen' |
|
|
|
Foto's: Gemeentearchief Den Haag,
met uitzondering van de foto's uit 2009.
De data bij de foto's en in de tekst zijn in het algemeen verzameld aan de hand informatie
bij foto's in het Gemeente Archief en voor zover deze verder te vinden zijn op internet.
Mocht u nog aanvullingen of wijzigingen willen adviseren stuur dan een mailtije naar:
|